Рэпрэсіі ў Беларусі застаюцца нашай рэальнасцю, — у Вільні пачаў працу IV Беларускі праваабарончы форум

— Правядзенне такіх форумаў стала добрай традыцыяй, якая гаворыць пра пашырэнне беларускага праваабарончага руху. Падчас мінулага форуму ў 2013 годзе ў зале стаяла пустое крэсла кіраўніка ПЦ “Вясна” Алеся Бяляцкага, які знаходзіўся ў турме. Дзякуй Богу, сёння мы можам павітаць Алеся ў зале.

Але ўмовы для працы праваабаронцаў у Беларусі не становяцца больш лагоднымі — пра гэта сведчыць і дэпартацыя з краіны Алены Танкачовай. Змяніліся формы рэпрэсій у дачыненні да праваабаронцаў, і рэпрэсіі супраць нас застаюцца, на жаль, нашай рэальнасцю, — заявіла падчас адкрыцця форуму прэзідэнт Беларускага дома правоў чалавека Таццяна Равяка.

Вітальны ліст удзельнікам форуму даслаў спецдакладчык ААН па сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі Міклаш Харасці, таксама ўдзельнікаў форуму ў лісце прывітаў офіс вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека і іншыя міжнародныя інстытуцыі.

— У 2016 годзе сітуацыя з правамі чалавека крыху палепшылася ў нашай краіне. Але агульная сітуацыя не была аптымістычнай: па-ранейшаму застаўся пераслед актывістаў, працягвалася нерэгістрацыя партый і грамадскіх аб’ядаднанняў. У 2017 годзе сітуацыя, на жаль, вярнулася да звычайнай беларускай — з’явіліся палітычна матываваныя зняволеныя, жорсткія разгоны масавых акцый, масавыя арышты, пастаянныя адміністрацыйныя справы.

Гэта ўсё паказвае, што ціск на грамадства працягваецца — амаль кожны тыдзень нехта з актывістаў адбывае пакаранне на Акрэсціна. У Беларусі захоўваецца татальны кантроль уладаў над грамадствам, — падкрэсліў падчас адкрыцця форуму кіраўнік Праваабарончага цэнтра “Вясна” Алесь Бяляцкі.

— Сёння мы канстатуем татальную хвалю пераследу журналістаў у Беларусі — толькі за гэты год Беларуская асацыяцыя журналістаў ужо зафіксавала больш за 170 фактаў затрыманняў, арыштаў, штрафаў і іншага пераследу журналістаў. Але гэта ўсё адбываецца на фоне вялізнай запатрабаванасці ў грамадстве нецэнзураванай, дакладнай, аператыўнай і праўдзівай інфармацыі.

Асноўныя праблемы ў галіне парушэння правоў журналістаў — гэта судовы пераслед за працу на замежнае СМІ без акрэдытацыі і Закон аб СМІ, які прадугледжвае адказнасць інтэрнэт-выданняў, але не надзяляе іх правамі сродкаў масавай інфармацыі, — заявіла ў часе адкрыцця форуму сябра праўлення ГА “Беларуская асацыяцыя журналістаў”  Жанна Літвіна.

Жанна Літвіна прапанавала ўшанаваць хвілінай маўчання памяць забітай у Беларусі 20 кастрычніка 2004 года незалежнай журналісткі Веранікі Чаркасавай. Злачынцы так і не былі знойдзеныя.

Сярод мэтаў форуму — ацэнка сітуацыі з правамі чалавека ў Беларусі, абмеркаванне праблем праваабарончага руху Беларусі, пытанняў камунікацыі і супрацоўніцтва, абмен вопытам і пазітыўнымі практыкамі.

Падчас пленарных пасяджэнняў запланаваныя дыскусіі “Куды мы ідзем: варыянты развіцця праваабарончага сектару на бліжэйшыя 5–10 гадоў”, “Правы чалавека ў Беларусі ў міжнародным кантэксце”.

У межах Форуму плануюцца 11 паралельных мерапрыемстваў, на якіх будуць разгледжаны пытанні, датычныя дзейнасцi офicаў прававой дапамогi праваабарончых арганiзацый, права на інфармацыю ў Беларусі, салідарнасці падчас рэпрэсій, новых выклікаў для правоў чалавека ў лічбавую эпоху, адукацыі ў сферы правоў чалавека, гендарнай ідэнтычнасці, будзе ацэнены досвед выкарыстання крытэраў вызначэння палітвязняў і дадзена ацэнка савецкіх рэпрэсій як асновы сённяшніх парушэнняў правоў чалавека.

Увага будзе ўдзелена пашырэнню сярод праваабаронцаў і партнёраў падыходу, заснаванаму на правах чалавека, грамадскім праваабарончым кампаніям, праблемам парушэння правоў чалавека падчас крымінальнага пераследу за распаўсюд наркотыкаў.