Журналістаў пакаралі штрафамі за 30-секунднае апытанне студэнтаў

«Мяне надзвычай здзівілі пытанні суддзі Салоўскага: ён увесь час ужываў слова «інкрымінацыя» — ці разумею я, што мне «інкрымінуецца ў віну»? Ці пагаджаюся я з «інкрымінаванымі» мне дзеяннямі?  На лацініцы і ў англійскай мове (in + cri­m­in­is, incrim­i­na­tion) — гэта абвінавачанне канкрэтнай асобе ў здзяйсненні злачынства. То бок у фрылансерах суддзя бачыць не проста правапарушальнікаў, а крымінальных злачынцаў», — заўважыла ў размове з карэспандэнтам службы маніторынгу ГА «БАЖ» Ларыса Шчыракова.

Ні Шчыракова, ні Толчын віны сваёй не прызналі. Патлумачылі, што не разумеюць, у чым іх вінаваціць міліцыя, а следам і суд. У пратаколах, складзеных старшым участковым інспектарам Цэнтральнага РАУС, капітанам міліцыі Пятром Грамадцовым, напісана, што «20 сакавіка ў перыяд часу з 14.00 да 15.00 Шчыракова сумесна з Толчыным, знаходзячыся каля ўвахода ў корпус №4 ГДУ імя Францыска Скарыны, у парушэнне пункта 3,4 артыкула 35 Закона «Аб сродках масавай інфармацыі», фактычна выконвала ў адпаведнасці з пунктам 6, артыкула 1 Закона функцыі журналіста замежнага СМІ…, удзельнічала ў вырабе і распаўсюдзе пры дапамозе СМІ сюжэта, размешчанага ў раздзеле «Аб’ектыў» у эфіры тэлеканала «Белсат» 20.03.2020».

«Што вам не зразумела?» — пытаўся суддзя Салоўскі.

«Не зразумела з пратакола, што канкрэтна я рабіла?» — адказвала журналістка Шчыракова.

Суддзя тры разы зачытваў пратакол.

«Вы не чытайце пратакол, гэта я ўжо чула, — перапыняла Шчыракова чарговую чытанку суддзі. — Гэта інтэрпрэтацыя закона. Што канкрэтна я рабіла? Мікрафон трымала, забіла кагосьці, абрабавала? Што я канкрэтна з Толчыным рабіла каля ўвахода ў чацвёрты корпус універсітэта, хоць гэта і не было каля ўвахода?»

Суддзя Салоўскі аб’явіў Шчыраковай заўвагу за непавагу да суду. Заўвагу атрымалі і яшчэ двое грамадзян з ліку прысутных, якія бурна адрэагавалі на зачытанае абвінавачанне.

Журналісты-фрылансеры хадайнічалі пра адпраўку пратаколаў у міліцыю на дапрацоўку. А калі суд адхіліў хадайніцтва, прасілі спыніць даследаванне і агучыць пастанову: «Навошта марнаваць час? І без таго бачна, што рашэнне ўжо прынята».

Суд, вядома, не прыняў такое хадайніцтва і перайшоў да агляду матэрыялаў у дачыненні фрылансераў, аб’яднаных у адну справу. Вынікае, што справа пачалася з маніторынгу інтэрнэта, які ажыццяўляе падраздзяленне па раскрыцці злачынстваў у сферы высокіх тэхналогій УУС Гомельскага аблвыканкама. Яго супрацоўнік Зуеў адрапартаваў начальніку міліцыі грамадскай бяспекі УУС Анатолю Васільеву, што 20 сакавіка ў выпуску навінаў спадарожнікавага тэлеканала “Белсат” (Польшча) змешчана відэаапытанне, у якім студэнты Гомельскага ўніверсітэта імя Францыска Скарыны выказваюцца наконт мэтазгоднасці ўвядзення ў навучальных установах каранціну і дыстанцыйнага навучання з прычыны эпідэміі каранавіруса.

Рапарт з рэзалюцыяй Васільева быў накіраваны ў Цэнтральны РАУС Гомеля, дзе і складзеныя адміністрацыйныя пратаколы ў дачыненні журналістаў-фрылансераў Ларысы Шчыраковай і Андрэя Толчына, чые відэаздымкі скарыстаў беларускамоўны спадарожнікавы тэлеканал «Белсат». Фрылансераў аўтаматычна прызналі журналістамі замежнага СМІ і аштрафавалі за незаконны выраб і распаўсюд прадукцыі СМІ, паколькі яны не маюць афіцыйнай акрэдытацыі ў МЗС Беларусі.

«Усё гэта выглядае помстай за прафесійную дзейнасць, за згадкі пра сітуацыю з каранавірусам. Гэта яшчэ і застрашэнне журналістаў-фрылансераў перад так званымі прэзідэнцкімі выбарамі. Сістэма, створаная цяперашнім беларускім рэжымам — ад ідэолагаў, міліцыянтаў, да суддзяў, заточаная пад пераслед журналістаў, блогераў, палітыкаў, грамадскіх актывістаў — усіх, хто думае і дзейнічае іначай, чым хоча ўлада», — дадае Ларыса Шчыракова.

Гомельскі палітык і грамадскі актывіст Васіль Палякоў, які прысутнічаў на судзе, лічыць, што рэпрэсіўны «канвеер» у цяперашніх беларускіх варунках паскараецца.

«Улада ставіцца жорстка, у тым ліку і да журналістаў, калі яны ўзнімаюць вострыя і балючыя для яе тэмы, напрыклад, пра пандэмію каранавіруса», — заўважыў спадар Палякоў.