• Актуальнае
  • Медыяправа
  • Карыснае
  • Кірункі і кампаніі
  • Агляды і маніторынгі
  • Рэкамендацыі па бяспецы калег

    Як зрабіць бамбічным краязнаўчы артыкул?

    Маладзечанская філія БАЖ зладзіла трэнінг для журналістаў і краязнаўцаў з Вілейкі, Мінска, Глыбокага і Гродна. Удзельнікі гутарылі пра тое, як ускалануць аўдыторыю краязнаўчымі артыкуламі.

    img_2105.jpg

    Ёсць на Маладзечаншчыне школа, дзе працаваў Барыс Кіт

    Краязнаўца і настаўнік з Лебедзева Антон Апанасевіч падзяліўся з прысутнымі сваімі знаходкамі, анансаваў новую кнігу, у якой будзе артыкул, прысвечаны бацьку  вязню вілейскай турмы.

    Паглядзіце, колькі знакамітых людзей звязаныя з Лебедзевым, казаў Антон Антонавіч. ­ У мясцовай школе ў розныя часы вучыліся гісторык Генадзь Каханоўскі, паэт Кастусь Цыбульскі, працавалі настаўнікамі Барыс Кіт і Антон Зяновіч, вядомы як педагог Нобелеўскага лаўрэата па фізіцы Жарэса Алфёрава.

    Дзякуючы дзейнасці Антона Апанасевіча, нядаўна паставілі крыж на месцы пахаванняў часоў Першай сусветнай вайны ў Беніцы.

    Асаблівы гонар краязнаўцы школьны музей, у ім каля пяцісот экспанатаў. Адны з самых каштоўных медны кацёл 14-га Грузінскага грэнадзёрскага палка і балцкі меч XIII стагоддзя.

    Музей часта наведваюць замежнікі. Днямі Антон Апанасевіч чакае дэлегацыю з Тэль-Авіўскага ўніверсітэта.

     

    Сенсацыя, захапляльная гісторыя, цікавы чалавек

    Краязнаўца з Маркава Мікалай Тамашэўскі назваў тры спосабы бамбічнага краязнаўчага артыкула:
    — сенсацыя,
    — захапляльная гісторыя,
    — цікавы чалавек.

    На думку Мікалая Іванавіча, задача журналіста — падымаць на кап’ё як мага больш краязнаўчых тэм.

    Мікалай Тамашэўскі распрацоўвае тэмы Агінскага і Напалеона, працуе над аднаўленнем Маладзечанскага замчышча, вывучае гісторыю Маркава:

    — Леў Сапега, Тамаш Зан, Напалеон, Агінскі для Маладзечна як разынкі ў булачцы. Раскручваць такія тэмы задача таксама і журналіста.

    img_1900.jpg

    Руслан Кулевіч: паказваю іншую гісторыю

    Журналіст з Гродна Руслан Кулевіч падзяліўся сваім досведам напісання краязнаўчых артыкулаў. Герояў Руслан шукае проста: падыходзіць на вуліцы да сталага чалавека, пытаецца, ці ў Гродне ён нарадзіўся і… Калі суразмоўца карэнны гарадзенец, хутчэй за ўсё, бліжэйшым часам з’явіцца чарговы краязнаўчы артыкул.

    Узрост герояў Руслана — каля 90 год. Успаміны многіх ужо ўвайшлі ў кнігу «Горад адзін — успаміны розныя», у планах кніга «Гродзенцы здалёк».

    Журналіст перакананы: увесь працэс працы трэба паказваць у Фэйсбуку і Інстаграме. Вось стары фотаздымак і яго кароткая гісторыя, вось Руслан разам са сваім героем, а пасля — непасрэдна артыкул.

    — Я паказваю гісторыю іншага Гродна, — дзяліўся з калегамі Руслан. — У школе нас вучаць, што ў Беларусі вайна пачалася 22 чэрвеня 1941 года. Але чаму ж тады бацька адной з маіх гераінь загінуў у Гродне ад бомбы, скінутай з нямецкага самалёта, 1 верасня 1939 года?

    img_1911.jpg

    Як краязнаўчым артыкулам паўплываць на грамадства?

    Галоўны рэдактар «Рэгіянальнай газеты» Аляксандр Манцэвіч распавёў, што краязнаўчыя артыкулы былі ў газеце з першага нумара. Друкавалі спісы вязняў Вілейскай турмы, якіх этапавалі падчас вайны з Вілейкі ў Разань. Пісалі пра тое, як вілейскія краязнаўцы на могілках на Вілейшчыне знайшлі магілу паэта ХІХ стагоддзя Ігната Ходзькі.

    Разам з Анатолем Рогачам і Анатолем Капцюгом «Рэгіянальная газета» адкрыла для сваіх чытачоў, што аўтар першай украінскай Канстытуцыі Піліп Орлік і перашадрукар Іван Фёдараў нарадзіліся на Вілейшчыне.

    А дзякуючы таму, што карэспандэнты газеты знайшлі сведак Халакосту ў Валожыне і напісалі пра гэта, улады райцэнтра адмянілі рашэнне будаваць жылы дом на месцы, дзе пахаваны расстраляныя яўрэі.

    img_1939.jpg

    Акуратнасць і аператыўнасць — перш за ўсё

    Супрацоўнікі маладзечанскай школы № 5 Лідзія Князева і Алена Парахня расказалі пра тое, як 22 гады пры школе працуе клуб «Пошук». Дзякуючы арганізатару і кіраўніку клуба Лідзіі Князевай і яе вучням за гэты час знайшліся тысячы імёнаў людзей, якія падчас Другой сусветнай вайны загінулі ў маладзечанскім «Шталагу-342» і іншых канцлагерах.

    Без СМІ пошук не атрымаўся б, перакананая Алена Парахня. Цягам многіх гадоў пашукоўцы расказваюць пра сваю дзейнасць у беларускіх і расійскіх газетах, публікуюць спісы палонных.

    Але ад журналістаў часам хочацца большай акуратнасці ў напісанні імёнаў і прозвішчаў. Сталых людзей вельмі крыўдзяць падобныя памылкі.

    Звярнулі ўвагу і на тое, што журналістам спісы лепш размяшчаць аператыўна. У пошуках часцей зацікаўленыя сталыя людзі. Таму можа быць важным кожны дзень.

    img_2111.jpg

    Уладзімір Садоўскі: больш працую з дакументамі, чым з людзьмі

    Краязнаўца і журналіст Уладзімір Садоўскі, у адрозненне ад Руслана, працуе не з людзьмі, а з дакументамі. Шукае інфармацыю ў інтэрнэце, праз польскіх краязнаўцаў, у архівах. У выніку з’яўляюцца артыкулы пра тое, як выглядалі за польскім часам беларускія гарады.

    Асабліва цікавяць Уладзіміра тэмы міжваеннай архітэктуры і польскага вайсковага гарадка Гелянова, які цяпер з’яўляецца мікрараёнам Маладзечна. А ў тым, што пра Гелянова Уладзімір ведае шмат, удзельнікі трэнінгу ўпэўніліся падчас экскурсіі.

    На трэнінгу журналісты прыйшлі да высновы, што краязнаўчыя артыкулы помняцца праз гады, а не забываюцца праз дзень, як аператыўныя навіны. Нездарма сярод артыкулаў, якія найбольш уразілі, адзін з удзельнікаў прыгадаў матэрыял Зянона Пазняка і Яўгена Шмыгалёва пра Курапаты, надрукаваны ў 1980‑х гадах.

     

    Павел Хаванскі, актывіст, краязнавец, Вілейка:

    — На трэнінг прыехаў, бо цікаўлюся краязнаўствам больш за дзесяць год. Пісаў краязнаўчыя артыкулы ў розныя медыя. Уразіла, як Антон Апанасевіч распавядаў пра школьны музей у Лебедзева. Таксама згадка Аляксандра Манцэвіча пра тое, што краязнаўчымі артыкуламі журналісты могуць паўплываць на рашэнне ўладаў, як гэта было ў Валожыне. Спадабаўся Руслан Кулевіч. А вось расповед Мікалая Тамашэўскага пра закапаную на Маладзечаншчыне карэту Напалеона не ўразіў. Я часам езджу на раскопкі, гутару з мясцовымі жыхарамі: такое адчуванне, што ці не ў кожнай вёсцы рэгіёна ёсць свая карэта Напалеона, і вяскоўцы гатовыя паказаць месца, дзе яна закапаная.

     

    Таццяна Смоткіна, журналіст-фрылансер, Глыбокае:

    — Краязнаўствам цікаўлюся даўно, часам пішу на гэтую тэму. Уразіла тое, што малады хлопец Руслан Кулевіч так глыбока займаецца краязнаўствам. Лавіла сябе на тым, што шмат пісала на падобныя з Русланам тэмы. У архівах шмат матэрыялаў, якія ніяк не збяруся апублікаваць. Руслан даказаў, што можна не проста пісаць краязнаўчыя артыкулы, але нават выдаць з іх кнігу. І гэтая кніга будзе запатрабаваная.

     

    Наталля Хамутоўская, журналіст-фрылансер, Мінск:

    Яшчэ са студэнцкіх гадоў садзілася ў цягнікі і аўтобусы, ехала аўтастопам у гарады і вёскі. Заўсёды цікава было спасцігаць гісторыю сваёй краіны. Слухаць гісторыі зніклых будынкаў, дрэў, рэк, азёр, а пасля пераказваць іх іншым. Усе спікеры заціквілі: люблю людзей, у якіх гараць вочы! Выдатная ідэя — сумясціць трэнінг з экскурсіяй па горадзе, што правёў краязнаўца Уладзімір Садоўскі. Не хапіла толькі наведвання «Шталагу-342». А ў маім нататніку з’явілася шмат новых запісаў.

    Самыя важныя навіны і матэрыялы ў нашым Тэлеграм-канале — падпісвайцеся!
    @bajmedia
    Найбольш чытанае
    Кожны чацвер мы дасылаем на электронную пошту магчымасці (гранты, вакансіі, конкурсы, стыпендыі), анонсы мерапрыемстваў (лекцыі, дыскусіі, прэзентацыі), а таксама самыя важныя навіны і тэндэнцыі ў свеце медыя.
    Падпісваючыся на рассылку, вы згаджаецеся з Палітыкай канфідэнцыйнасці