Палата прадстаўнікоў прыняла адразу ў двух чытаннях папраўкі ў закон «Аб СМІ». Без абяцанага «шырокага грамадскага абмеркавання»

Пра слуханні ў Палаце прадстаўнікоў паправак да закона “Аб СМІ” паінфармавала раніцай 17 снежня агенцтва БелТА.

Агенцтва цытуе выказванні Ліліі Ананіч, якая выступіла перад дэпутатамі з дакладам:

«У Беларусі будуць уведзеныя змены па рэгуляванні працы інтэрнэт-СМІ».

«З улікам глабальных геапалітычных змяненняў, новых эканамічных і тэхналагічных рэалій наспела неабходнасць унясення змяненняў і дапаўненняў у дзеючае заканадаўства аб СМІ».

«Віртуальны асяродак з’яўляецца наймагутнейшым фактарам уплыву на насельніцтва, пры гэтым далёка не заўсёды інтэрнэт служыць развіццю грамадства і дзяржавы. У сувязі з гэтым інтэрнэт, з дапамогай якога распаўсюджваецца прадукцыя СМІ, з’яўляецца дэ-факта сродкам масавай інфармацыі і патрабуе адэкватнага заканадаўчага рэгулявання».

«Законапраект прапануе распаўсюджваць дзеянне закона аб СМІ на інфармацыйныя рэсурсы і іх складовыя часткі, якія размешчаны ў інтэрнэце і ажыццяўляюць распаўсюд інфармацыі СМІ, за выключэннем патрабаванняў аб дзяржаўнай рэгістрацыі».

«За ўладальнікамі інфармацыйных рэсурсаў і іх складовых частак плануецца замацаваць абавязак не дапускаць выкарыстання іх інфармацыйнымі рэсурсамі для распаўсюду інфармацыі, змест якой супярэчыць патрабаванням закона».

«Што тычыцца абвяржэння інфармацыі, распаўсюджанай у інтэрнэце, то яе прапануецца ажыццяўляць на тым жа інфармацыйным рэсурсе, з дапамогай якога была распаўсюджаная недакладная інфармацыя, не пазней за дзень, якi iдзе за днём выступлення патрабаванні пра абвяржэнне. Пры гэтым абвяргае інфармацыйнае паведамленне або матэрыялы падлягаюць выдаленню».

«Законапраект таксама прадугледжвае абмежаванне доступу да прадукцыі СМІ, якая распаўсюджваецца з дапамогай інфармацыйнага рэсурсу, размешчанага ў інтэрнэце. Такое абмежаванне прадугледжваецца ўводзіць па рашэнні Мінінфарма ў выпадку вынясення ўладальніку інфармацыйнага рэсурсу ў інтэрнэце на працягу года двух і больш пісьмовых папярэджанняў распаўсюду інфармацыйных паведамленняў і матэрыялаў, забароненых або абмежаваных да распаўсюду ў адпаведнасці з заканадаўствам Беларусі. Парадак такога абмежавання будзе ўстаноўлены спецыяльна ўпаўнаважаным дзяржаўным органам у сферы бяспекі выкарыстання нацыянальнага сегмента сеткі інтэрнэт сумесна з Міністэрствам сувязі і інфарматызацыі Беларусі».

«Прапанаваныя змены ў частцы інтэрнэту стануць дзейсным інструментам рэалізацыі дзяржаўнай інфармацыйнай палітыкі».

«Законапраект прадугледжвае забарону на ўскладанне функцый рэдакцыі СМІ на юрыдычную асобу, акцыі якой альбо доля ў статутным фондзе ў 20% і больш належыць замежным дзяржавам, замежным і міжнародным юрыдычным асобам, замежнаму грамадзяніну, асобе без грамадзянства. Гэта дазволіць эфектыўна абараніць краіну ад дэструктыўнага ўплыву звонку. Тут мы ў поўным аб’ёме гарманізуем сваё заканадаўства з заканадаўствамі краін-удзельніц дамовы аб ЕАЭС».

«Таксама Мінінфарм ўвядзе Дзяржрэестр распаўсюднікаў прадукцыі друкаваных, радыёвяшчальных і тэлевізійных СМІ. Гэты механізм ўводзіцца ўпершыню і дасць магчымасць забяспечыць дзяржаўныя прыярытэты ў развіцці нацыянальнай прасторы ў пытаннях распаўсюду СМІ», — сказала Лілія Ананіч. У прыватнасці, дзейнасць распаўсюднікаў друкаваных мас-медыя не адрэгуляваная, дадала яна.

«У новай рэдакцыі ёсць артыкул, у якім гаворыцца пра інфармацыю, забароненую да распаўсюду СМІ. Забараняецца распаўсюджваць інфармацыю, накіраваную на прапаганду вайны, экстрэмісцкай дзейнасці, інфармацыю, якая змяшчае заклікі да такой дзейнасці. Тое ж самае тычыцца парнаграфіі, гвалту, жорсткасці і іншай інфармацыі, распаўсюд якой здольны нанесці шкоду нацыянальным інтарэсам Беларусі».

«Калі на працягу года распаўсюдніку СМІ вынесена два ці больш пісьмовых папярэджанняў з нагоды распаўсюду забароненых заканадаўствам матэрыялаў, то такі распаўсюднік можа быць выключаны з дзяржрэестра. Дзейнасць распаўсюднікаў без уключэння ў Дзяржрэестр не дапускаецца». Пры гэтым плануецца, што інфармацыя пра тых, хто занесены ў рэестры, будзе размяшчацца ў адкрытым доступе на сайце Міністэрства інфармацыі».

«Папраўкі, як чакаецца, пачнуць дзейнічаць з 1 студзеня 2015 года».

Днямі пра тое, што ў Беларусі інтэрнэт-парталы павінныя працаваць па тых жа законах, што і афіцыйныя СМІ, заявіў першы намеснік кіраўніка прэзідэнцкай адміністрацыі Аляксандр Радзькоў у часе анлайн-канферэнцыі на сайце газеты “СБ. Беларусь сегодня”.

“Грамадства саспела да таго, што ўсе інтэрнэт-парталы па сутнасці з’яўляюцца сродкамі масавай інфармацыі і павінныя падпарадкоўвацца тым жа законам, што і газеты, афіцыйныя тэлепраграмы, радыё і г.д.”, – заявіў Радзькоў. На яго думку, “прыйшоў час, калі кожны чалавек павінен разумець, што і за напісанае ў інтэрнэце таксама трэба несці адказнасць”.

Між тым, зусім нядаўна, ў кастрычніку 2014 г., Камісія Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Беларусі па правах чалавека, нацыянальных адносінах і сродках масавай інфармацыі пісала ГА «БАЖ», што «ў цяперашні час унясенне карэкціровак у акты заканадаўства Беларусі ў сферы свабоды выказвання меркавання не патрабуецца».

У лістападзе 2013 года намеснік міністра інфармацыі Беларусі Дзмітрый Шадко на ўрадавай нарадзе паведаміў пра распрацоўку зменаў у Закон аб СМІ, якія “з мэтай арганізацыі ў інтэрнэце эфектыўнага процідзеяння негатыўным сацыяльным з’явам” могуць абавязаць інтэрнэт-выданні зарэгістравацца ў якасці сродкаў масавай інфармацыі.

Тады ж ГА “Беларуская асацыяцыя журналістаў” звярнулася ў Міністэрства інфармацыі Беларусі з просьбай паведаміць, на якой стадыі знаходзіцца праца над праектам зменаў у заканадаўства аб СМІ і, калі ён падрыхтаваны, перадаць яго журналісцкай супольнасці для азнаямлення.

Апроч гэтага, журналісцкая арганізацыя прасіла ўключыць у склад працоўнай групы па стварэнні згаданага прававога акта экспертаў ГА «Беларуская асацыяцыя журналістаў» і прадстаўнікоў інтэрнэт-супольнасці, а таксама правесці шырокае грамадскае абмеркаванне планаваных зменаў у заканадаўства.

Паралельна з гэтым ГА “БАЖ” звярнулася да начальніка Галоўнага ідэалагічнага ўпраўлення прэзідэнцкай адміністрацыі Усевалада Янчэўскага з просьбай садзейнічаць забеспячэнню галоснасці ў працы над прававым актам.

Журналісцкая арганізацыя таксама заклікала У. Янчэўскага звярнуцца па экспертную дапамогу да Прадстаўніка АБСЕ па пытаннях свабоды сродкаў масавай інфармацыі і ў іншыя структуры, якія валодаюць высокім экспертным патэнцыялам.

У студзені 2014 года начальнік Галоўнага ідэалагічнага ўпраўлення прэзідэнцкай адміністрацыі Усевалад Янчэўскі, адказваючы на зварот ГА “БАЖ”, пісаў наступнае:

“Мінінформу даручана вынесці пытанне аб парадку рэгістрацыі і рэгулявання дзейнасці СМІ, якія распаўсюджваюцца праз глабальную сетку Інтэрнэт, на абмеркаванне з удзелам грамадства, зацікаўленых органаў і арганізацый, а таксама прыцягнуць да працы над названымі прапановамі аб змяненні заканадаўства прадстаўнікоў журналісцкіх арганізацый і інтэрнэт-супольнасці”.

16 студзеня 2014 года ГА «БАЖ» атрымала афіцыйны ліст з Мінінфармацыі за подпісам намесніка міністра Дзмітрыя Шадко.

“…Планам падрыхтоўкі законапраектаў на 2014 год, зацверджаным Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь ад 27 снежня 2013 г. №572, унясенне змяненняў у Закон Рэспублікі Беларусь “Аб сродках масавай інфармацыі” не прадугледжана, – гаворыцца ў лісце. – У выпадку пачатку працы над падобным законапраектам у адпаведнасці з патрабаваннямі заканадаўства і даручэннем памочніка Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь – начальніка Галоўнага ідэалагічнага ўпраўлення У. В. Янчэўскага, будзе арганізавана шырокае грамадскае абмеркаванне праекта, у тым ліку з прыцягненнем прадстаўнікоў вядучых СМІ і зацікаўленых грамадскіх аб’яднанняў”.   

“У тым ліку, калі Урадам Рэспублікі Беларусь будзе прынята рашэнне аб распрацоўцы і ўнясенні змяненняў у Закон Рэспублікі Беларусь “Аб сродках масавай інфармацыі”, Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь, з улікам прапаноў і заўваг прадстаўнікоў грамадскасці, экспертаў, своечасова падрыхтуе свае рэкамендацыі, якія, спадзяемся, лягуць у аснову заканадаўчай дзейнасці дэпутатаў Палаты прадстаўнікоў і Савета Рэспублікі нашай краіны”.