Сумесны заклік праваабарончых арганізацый зрабіць свабоду прэсы краевугольным каменем усіх патрабаванняў да Беларусі

Women wear­ing black cloth­ing and tape over their mouths demon­strate against the con­vic­tion of a jour­nal­ist and a doc­tor over the dis­clo­sure of a pro­test­er’s med­ical records, Min­sk, Belarus, 2 March 2021, -/AFP via Get­ty Images

«Захоп самалета з’яўляецца яшчэ адным крокам у масіраванай атацы на свабоду прэсы і не мусіць разглядацца як асобны інцыдэнт. Са жніўня 2020 года было больш за 550 выпадкаў адвольных затрыманняў журналістаў,  яны правялі ў турме больш за 3000 дзён у сукупнасці. У разгар наступстваў пасля захопу рэйса Ryanair 24 мая Лукашэнка падпісаў новыя папраўкі да Закона аб СМІ, якія дазваляюць праводзіць далейшыя рэпрэсіі супраць незалежных СМІ. Калі папраўкі ўступяць у сілу, Міністэрства інфармацыі будзе ўпаўнаважана закрываць СМІ без рашэння суда. Адказ на вышэйапісаныя падзеі патрабуе цвёрдай прыхільнасці ў абароне прастору свабоды СМІ ў Беларусі. Такім чынам, у дадатак да заклікаў да неадкладнага і безумоўнага вызвалення ўсіх затрыманых альбо зняволеных журналістаў і работнікаў СМІ, мы заклікаем міжнародную супольнасць паставіць умову павагі да свабоды прэсы ва ўсіх сваіх патрабаваннях да адміністрацыі Лукашэнкі, — гаворыцца ў заяве.

Разам з тым аўтары калектыўнага звароту адзначаюць, што эканамічныя санкцыі могуць выклікаць вялізныя цяжкасці для грамадзянскага насельніцтва, якое часта не нясе адказнасці за дзеянні, якія прымае іх урад.

 Міжнародная супольнасць пачала ўводзіць санкцыі супраць Беларусі за яе абуральны ўчынак. Але трэба гарантаваць, што любыя дадатковыя санкцыі накіраваны канкрэтна на беларускіх чыноўнікаў і іх фінансавыя інтарэсы, альбо прыватныя структуры, якія актыўна супрацоўнічаюць з рэжымнымі чыноўнікамі і іх рэпрэсіўныя меры, і пры гэтым аберагаюць беларускі народ ад шкодных наступстваў, звяртаюць увагу аўтары дакумента.

«Мы заклікаем да адказнасці ўсіх вінаватых у парушэнні правоў журналістаў, актывістаў, дзеячаў культуры і іншых асоб, якія падвяргаюцца празмернай сіле, расправам, катаванням і жорсткаму абыходжанню. Нарэшце, мы таксама заклікаем павялічыць падтрымку незалежных СМІ і журналістаў, якім пагражаюць у Беларусі, у тым ліку праз падтрымку гуманітарных запытаў і запытаў на пераезд, каб яны маглі бяспечна і эфектыўна працягваць сваю працу. Людзям неабходны доступ да надзейнай інфармацыі, асабліва ў крызісных сітуацыях», — падкрэсліваецца ў звароце.

Пад дакументам падпісаліся:
Free Press Unlim­it­ed (FPU)
IFEX
ARTICLE 19
Euro­pean Fed­er­a­tion of Jour­nal­ists (EFJ)
Index on Cen­sor­ship
Reporters With­out Bor­ders (RSF)
South East Europe Media Organ­i­sa­tion (SEEMO)
PEN Amer­i­ca
Inter­na­tion­al Media Sup­port (IMS)