Беларуская фатографка Віялета Саўчыц удзельнічае ў выставе, прысвечанай трыццацігоддзю «Рэпарцёраў без межаў»

Нямецкая секцыя міжнароднай арганізацыі «Рэпарцёраў без межаў» (RSF) у 2024 годзе адзначае сваё 30-годдзе. RSF дакументуюць парушэнні свабоды прэсы і інфармацыі па ўсім свеце і інфармуюць грамадскасць аб тым, што журналісты і іх супрацоўнікі знаходзяцца ў небяспецы. Змагаюцца супраць цэнзуры і абмежавальных законаў аб СМІ, як анлайн, так і афлайн, а таксама аказваюць экстранную дапамогу журналістам і іх сем’ям, дзеля таго, каб пераследуемыя маглі працягнуць або аднавіць сваю журналісцкую дзейнасць.

Віялета Саўчыц на адкрыцці выставы. Фота: Daniela Tobias

У маі ў музейным цэнтры ў нямецкім горадзе Золінгене адкрылася фотавыстава пад назвай «Няма свабоды без свабоды прэсы», на якой прадстаўлены работы шасці міжнародных фотажурналістаў, якія вялі рэпартажы з М’янмы, Беларусі, Калумбіі, Кітая, Руанды і Егіпта. Работы ўзятыя з розных выданняў штогадовай фотакнігі «Фатаграфіі для свабоды прэсы».

Напрыклад, здымкі Віялеты Саўчыц, зробленыя летам 2020-га, былі змешчаны ў фотакнізе 2021 года. У гэтых фатаграфіях аўтарка задакументавала беларускія пратэсты. На адным з яе здымкаў маладая жанчына абдымае салдата — у знак пратэсту супраць дзяржаўнага гвалту.

Фрагмент экспазіцыі выставы «Няма свабоды без свабоды прэсы». Фота: Daniela Tobias

Акрамя фатаграфій на выставе ёсць гістарычны раздзел з прадметамі калекцыі музея, якія засведчваюць, як мастакі змагаліся з цэнзурай і за свабоду слова.

«Там, дзе незалежная журналістыка недапушчальная і дзе людзі не могуць свабодна выказваць сваё меркаванне, парушаюцца і іншыя правы чалавека, — паведамляе анатацыя выставы. — Такім чынам, свабода інфармавання заўсёды з’яўляецца надзейным паказчыкам дэмакратычных умоў у краіне. Выстава закліканая падкрэсліць асаблівую важнасць незалежных СМІ для плюралістычнага і свабоднага грамадства і паказаць, што свабода прэсы не можа ўспрымацца як нешта, што само сабой разумеецца, а з’яўляецца каштоўным актывам, які неабходна абараняць».

Віялета Саўчыц была затрымана за журналісцкую працу ў ліпені 2020 года, а за асвятленне мітынгу 22 кастрычніка 2020-га была аштрафавана. Яна — аўтарка праекта «Шнары пратэсту», у якім яе героі расказваюць, які след на іхных целах пакінулі падзеі 9–11 жніўня і што значаць для іх гэтыя шнары. Гэты праект заняў трэцяе месца конкурсу «Вольнае слова» (2023).